SỬ DỤNG PIANO CƠ

ĐÚNG CÁCH

Với cấu tạo cực kì phức tạp và tinh tế, Piano đã được mệnh danh là vua các loại nhạc cụ. Việc sở hữu cây đàn piano cơ là hạnh phúc đối với chủ nhân nên chúng ta cần biết cách sử dụng piano cơ sao để đảm bảo hoạt động tốt nhất.

Đàn piano được chế tác khéo léo từ các chi tiết thủ công đến công nghệ hiện đại bật nhất. Thành phần chủ yếu cấu tạo nên đàn piano là gỗ và nỉ, là 2 chất liệu rất dễ chịu tác động của nhiệt độ bên ngoài. Vi vậy việc đầu tiên cần làm là phải có ống sưởi đàn, ưu tiên hoạt động liên tục 24/24.

LỜI KHUYÊN CHUYÊN GIA VỀ CÁCH SỬ DỤNG PIANO CƠ ĐÚNG CÁCH

1. Vị trí đặt đàn piano đảm bảo thoáng, tránh nơi ẩm thấp

Khoản cách đặt đàn Piano Upright (piano đứng) yêu cầu cách tường tối thiểu 10-15cm. Nhằm trắm hiện tượng tù âm và ẩm móc đàn.

2. Tránh đặt đàn gần cửa sổ hoặc khu vực ánh nắng mặt trời nhiều

Vật liệu chính cấu tạo nên đàn piano là gỗ nên rất dễ chịu ảnh hưởng từ ánh sáng mặt trời trực tiếp, sẽ gây hiện tượng mờ hơn hoặc ảnh hưởng nặng đến bộ dây và soundboard. Ngoài ra cửa sổ rất dễ bị nước mua tạt vào, cũng là một yếu tố rất nguy hiểm cho đàn piano cơ.

3. Tác hại không ngờ của độ ẩm

Các chi tiết nỉ, vải và gỗ phím rất nhạy với độ ẩm, đặc biệt ở Việt Nam. Độ ẩm cao làm tiếng đàn bị đục, các phím không còn nhạy hoặc thậm chí còn dính phím. Để khắc phục điều này, quý khách hàng được khuyến cáo sử dụng ống sưới Japan thường xuyên, có thể cắm điện liên tục (vì mức tiêu thụ điện rất thấp và an toàn).

Trong trường hợp đàn piano bị ẩm quá nặng, quý cách vui lòng xem bài bên dưới để biết cách khắc phục nhé

DỊCH VỤ BẢO TRÌ PIANO CƠ

4. Khí hậu quá khô có ảnh hưởng đến đàn piano?

Trường hợp khí hậu ẩm đã gây ảnh hưởng lớn đến piano, nhưng khí hậu quá khô cũng có tác động không hề nhỏ.

Khi không khí quá khô sẽ làm các mối nối linh kiện trong bộ cộng hưởng Soundboard và bộ phận gỗ đàn sẽ bị bong ra hoặc bị hở ảnh hưởng nghiêm trọng đến âm thanh đàn. Một vài trường hợp nhẹ sẽ gây ra tiếng ồn hoặc tuột trục.

Cách khắc phụ đơn giản nhất là trồng vài cây xanh trong nhà nơi đặt đàn.

5. Vị trí đặt đàn piano cơ cho âm thanh hay nhất

Đặt đàn cách tường 10-15cm, nên đặt giữa tường để tránh tiếng ù. Hạn chế đặt đàn ở không gian quá nhỏ hoặc ẩm thấp.

Không đặt các vật nặng lên nắp đàn sẽ ảnh hưởng đến âm thanh và thùng đàn.

Tránh đổ các chất lỏng khác lên đàn. Không vệ sinh đàn bằng nước.

6. Nên hút bụi bên trong đàn piano cơ

7. Sau khi dùng xong nhớ đậy nắp để tránh va chạm.

8. Tránh tự ý tháo đàn ra để sửa nếu bạn không phải kỹ thuật viên

9. Không nên cho trẻ em chưa biết chơi đàn lên nghịch phá

CÁC BƯỚC CHĂM SÓC TIÊU CHUẨN CHO ĐÀN PIANO

Cây đàn piano cơ (acoustic) của bạn là sự kết hợp của hơn 10.000 chi tiết của các bộ phận từ các vật liệu gỗ, kim loại, vải, nỉ có kích thước đa dạng. Các thành phần này liên kết, chuyển động và thay đổi liên tục theo thời gian; dần sẽ bị hao mọn bởi tác động của lực vật lý, nhiệt độ độ ẩm,...

Với khoản đầu tư ban đầu không hề nhỏ để sở hữu một cây đàn piano ưng ý nhất, chắc chắn bạn luôn muốn giữ cho cây đàn luôn hoạt động ổn định và tốt nhất có thể. Trong bài viết này, Piano House sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách chăm sóc đàn piano cơ, chỉnh dây, vệ sinh, chỉnh máy, chỉnh âm (voincing) như thế nào an toàn và hiệu quả nhất.

Đàn piano cần chăm sóc thế nào

Cần xác định việc lên kế hoạch bảo trì và bảo dưỡng cho cây đàn piano như thế nào. Tùy vào mức độ sử dụng, ví dụ nếu cây đàn piano bạn đang sử dụng với tần suất không quá 7 tiếng mỗi tuần. Hay bạn là người chơi mới bắt đầu ở cấp độ trung cấp. Hay khu vực và không gian đặt cây đàn piano của bạn không phải chịu độ ẩm và sự ảnh hưởng của nhiệt độ quá cao. Thì việc lên kế hoạch bảo trì cho cây đàn piano của bạn có thể tốt nhất từ 6-12 tháng được điều chỉnh một lần.

Hoặc nếu cây đàn piano của bạn được sử dụng với tần suất cao hơn, bạn là người chơi chuyên nghiệp, hoặc khu vực không gian ngôi nhà của bạn chịu sự ảnh hưởng nhiệt độ, gần các khu vực sông hồ, biển thì tất cả những yếu tố này ảnh hưởng đến sự hao mòn của cây đàn piano của bạn. Có thể bạn sẽ cần điều chỉnh lại lịch bảo trì cho cây đàn piano ngắn hơn từ ba đến bốn tháng một lần trong năm đầu tiên đối với một cây đàn piano mới.

Bạn muốn cây đàn luôn hoạt động ổn định, giữ được âm thanh gốc và độ nhạy hệ phím, chúng tôi tư vấn đến quý khách hàng một chương trình bảo trì piano hoàn chỉnh bao gồm các giai đoạn dưới đây như sau:

Chỉnh dây – Tuning

Khi một cây đàn piano mới được giao đến ngôi nhà của bạn, nó sẽ phải trải qua quá trình thích nghi môi trường, với sự giãn nở của vật liệu nỉ, gỗ, kim loại, v.v… Sau đó, đàn piano sẽ dần ổn định hơn trong một đến hai năm đầu tiên, thời gian này đàn piano cần được sử dụng thường xuyên. Trong những năm đầu, các dây có độ đàn hồi lớn hơn bởi vì do quá trình ổn định vẫn đang diễn ra nên đàn piano cũng cần được điều chỉnh dây nhiều hơn từ ba đến bốn lần trong năm đầu tiên. Sau một đến vài năm đàn đã đạt sự ổn định, việc điều chỉnh có thể thay đổi từ một đến hai lần trong các năm tiếp theo. Mỗi lần được điều chỉnh, dây đàn sẽ dần mất đi sự đàn hồi và sự ổn định của dây sẽ càng cao, làm cho piano ổn định hơn với những lần điều chỉnh tiếp theo.

Tại Việt Nam nói chung, chi phí cho việc điều chỉnh dây đàn piano một lần từ khoảng 400.000đ cho đến 1.000.000đ hoặc cao hơn nữa nếu cây đàn piano trong nhiều năm không được điều chỉnh khiến kỹ thuật viên phải điều chỉnh nhiều lần hơn, mất thời gian hơn để nâng cao độ của dây đàn lên mức tiêu chuẩn của nó. Thời gian trung bình cho việc điều chỉnh có thể tối thiểu từ 90 phút hoặc hơn. Việc chỉnh dây đàn piano chỉ là để đảm bảo cao độ của dây đàn ổn định, nó có thể được thực hiện nhiều và thường xuyên, nhưng tuy nhiên nó chỉ là một thành phần của chương trình bảo trì piano hoàn chỉnh.

Vệ sinh – Cleaning

Đàn piano cần được vệ sinh bên trong và bên ngoài sau một thời gian.
Giúp bộ máy cơ luôn hoạt động tốt và không bị hao mòn.

Bạn cũng nên lập kế hoạch để cây đàn piano của bạn được vệ sinh lẫn cả bên trong và bên ngoài, vệ sinh khu vực bộ máy, dây đàn, soundboard, v.v… từ hai đến ba năm một lần, tùy thuộc vào mức độ bụi của môi trường xung quanh đàn piano, nếu quá nhiều bụi bẩn thì các bụi bẩn có thể rơi vào khu vực ma sát và sẽ gây ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động và sự hao mòn diễn ra nhanh hơn do đó rút ngắn tuổi thọ của một số thành phần bên trong cây đàn piano. Các kỹ thuật viên piano đều có thể làm công việc này giúp bạn nếu có đầy đủ các công cụ phù hợp, với khoảng chi phí trung bình từ 1.000.000đ.

Điều chỉnh máy – Regulating

Việc điều chỉnh bộ máy đàn piano cần được kiểm tra sau một thời gian dài sử dụng.
Việc này giúp tăng cường và duy trì cảm giác phím của đàn piano trong thời gian dài sử dụng.

Điều chỉnh máy, là qui trình điều chỉnh cho bộ máy cơ của đàn piano (Action), một bộ máy piano trung bình có khoảng hơn 9.000 bộ phận riêng biệt trong thiết kế và các thành phần này đều liên quan với nhau. Nên việc điều chỉnh này để bù đắp lại các tác động của sự mài mòn, ma sát, xử lý độ ẩm, để bộ máy cơ hoạt động với hiệu suất tốt nhất có thể và các phím đàn sẽ có sự chính xác về độ nhạy của bàn phím, đảm bảo các phím đàn có sự phản hồi tốt hơn, hài hòa và cân bằng. Điều này phải được thực hiện trên tất cả 88 phím của đàn piano.

Vẻ đẹp của một bản nhạc phụ thuộc vào người trình diễn và tốc độ chơi của họ, việc điều chỉnh bộ máy cơ sẽ giúp bộ máy thích ứng và phản ứng nhanh với những sắc thái biểu cảm của người chơi chính xác hơn. Có khả năng phản hồi nhanh nhạy hơn khi người chơi biểu diễn các đoạn nhanh, hoặc lặp lại một nốt nhạc liên tục. Một bộ máy cơ tốt là điều cần thiết cho bất kỳ người chơi nào, từ nghiệp dư cho đến chuyên nghiệp.

Tại Việt Nam, chúng tôi khuyến nghị rằng đàn piano cần được kiểm tra và điều chỉnh bộ máy sau một năm đầu sử dụng. Sau đó mỗi từ một đến hai năm nên kiểm tra thêm một lần nữa. Điều này còn phụ thuộc vào bạn và kỹ thuật viên có thể cùng xác định thời gian điều chỉnh máy cho cây đàn piano của bạn hay không và tùy vào mức độ thường xuyên sử dụn. Điều kiện khí hậu xung quanh khu vực đặt đàn cũng là yếu tố quyết định. Một cây đàn piano cần được lưu giữ trong các điều kiện tương đối phù hợp, không quá ẩm ướt cũng không quá khô, tối ưu ở nhiệt độ 20 đến 25 độ C, độ ẩm từ 50% đến 65% thì các lần điều chỉnh sẽ ít hơn. Tùy vào đàn piano grand hoặc upright mà chi phí cho việc điều chỉnh sẽ khác nhau, các chi phí điều chỉnh dao động từ 2.000.000đ. Thời gian điều chỉnh trung bình từ 90 đến 120 phút.

Điều chỉnh âm – Voicing

Nhiều người nhẫm lẫn giữa việc điều chỉnh dây đàn (tuning) và điểu chỉnh âm (voicing). Trong khi việc điều chỉnh dây là chỉnh lại độ căng của tất cả các dây đến các dao động tần số chính xác và đảm bảo các nốt nhạc trong các quãng tám hay các hợp âm sẽ hòa hợp với nhau. Thì việc điều chỉnh âm chính là điều chỉnh cho âm điệu hoặc chất lượng âm thanh của đàn piano. Quá trình điều chỉnh đó là việc làm cứng hoặc mềm búa đàn (piano hammer), hoặc có thể mài các đầu búa, khiến cho một số giai điệu có thể thay đổi với âm thanh sáng hơn (brightess sound) hoặc ấm hơn (mellow sound) mà không ảnh hưởng đến cao độ của dây đàn.

Một kỹ thuật viên piano có khả năng và kinh nghiệm có thể khiến cho một cây đàn piano thay đổi chất âm của nó từ êm dịu sang sáng hơn, hoặc mạnh mẽ cho đến tinh tế. Mức độ điều chỉnh cần phụ thuộc vào thiết kế và các điều kiện sử dụng của cây đàn piano, công việc phần lớn được thực hiện và lắng nghe bằng tai. Công việc này cần nhiều thời gian và tốn kém hơn, thông thường việc điều chỉnh dây đàn (tuning) sẽ được thực hiện trước để đảm bảo các nốt nhạc hài hòa và chính xác trước, sau đó việc điểu chỉnh âm (voicing) mới được thực hiện sau, nên ngân sách có thể cao hơn từ 300$ hoặc hơn và mất thời gian trung bình từ 120 phút chỉ riêng cho việc điều chỉnh âm.

Chúng tôi đã từng thấy rất nhiều cây đàn piano bị lãng quên về việc chăm sóc. Một trong những số đó đã từ 30 đến hơn 60 năm sử dụng và có khả năng chỉ được điều chỉnh từ một cho đến hai lần trong toàn bộ tuổi đời của nó, thật đáng buồn. Đôi khi, với sự phục chế tốt và tốn kém, nó vẫn có thể có ích để trở lại thành cây đàn piano tốt. Nếu bạn chỉ đang mua một cây đàn piano như là một phụ kiện để trang trí cho ngôi nhà của bạn, mục đích trưng bày và không ai chơi nó, thì hãy bỏ qua lời khuyên ở trên. Nhưng, nếu bạn muốn cây đàn piano của bạn tồn tại qua nhiều thế hệ và có vai trò hữu ích trong đời sống âm nhạc của chính nó hay của gia đình bạn, không chỉ là trang trí, chúng tôi khuyên bạn nên làm theo các hướng dẫn trên để bảo trì thường xuyên.

Hầu hết các đại lý bán lẻ tại Việt Nam đều cung cấp các chương trình bảo trì và bảo dưỡng định kỳ cho khách hàng của họ miễn phí vài lần hoặc nhiều hơn hoặc trong suốt thời gian bảo hành sản phẩm. Trong thời gian làm việc của chúng tôi, rất nhiều khách hàng nhầm lẫn giữa việc bảo trì định kỳ và bảo hành cho cây đàn piano. Trong khi việc bảo trì và bảo dưỡng cho cây đàn piano cần được lên kế hoạch và thực hiện trong suốt quãng dòng đời của một cây đàn piano, chủ sở hữu có thể sẽ phải chi trả các chi phí nhất định cho những lần bảo trì thường niên, thì bảo hành của cây đàn piano lại bao gồm các công việc chứng thực cho cây đàn piano đó được nhà sản xuất đảm bảo về chất lượng, hiệu suất sử dụng trong một khoảng thời gian. Chính sách bảo hành sẽ giúp người mua có thể được chi trả miễn phí cho các linh kiện, chi phí sữa chữa trong thời gian bảo hành trong trường hợp đàn piano bị hư hỏng.

Xem thêm : VOICING PIANO