Vladimir Horowitz sinh ở Berdichev, Nga vào ngày mùng 1 tháng 10 năm 1903 trong một gia đình có nguồn gốc Do Thái. Ông là một nghệ sĩ trình diễn quốc tế bậc thầy xuất chúng, lừng danh trong khoảng 7 thập kỷ gần đây. Vladimir nhận được sự dạy dỗ và rèn luyện sớm từ chính mẹ của mình, bản thân bà là một nghệ sĩ piano; và người đem đến cho ông nguồn cảm hứng từ rất sớm, không ai khác chính là nhạc sĩ nổi tiếng Alexander Scriabin, một người bạn và thầy giáo của bác Horowitz. 15 tuổi Horowitz vào học tại nhạc viện của thành phố nơi ông sinh ra. Rèn luyện tại nhạc viện tại Kiev, ông trở thành một nghệ sĩ piano hoàn hảo nhưng ông lại thích sáng tác và biểu diễn âm nhạc của chính mình hơn. Ông học tập dưới sự giảng dạy của Sergei Tarnowski, sau đó là Felix Blumenfeld. Horowitz có buổi biểu diễn đầu tiên năm 19 tuổi tại Kharkov, Ukraine năm 1922. Thành công của ông như một pianist chuyên nghiệp ở nhà nước Liên bang Xôviết mới được đảm bảo bởi một series các buổi độc tấu tại Leningrad năm 1924. Trong chuỗi trình diễn đấy, ở độ tuổi 21, ông đã có 70 buổi trình diễn, trong đó là 23 buổi độc tấu ở Leningrad, và biểu diễn tất cả trên 200 tác phẩm. Sau đó, gia đình ông mất phần lớn tài sản trong cuộc Cách mạng tháng Mười Nga, kể cả chiếc piano thân thuộc, ông bắt đầu phải biểu diễn các buổi recital để đổi lấy đồ ăn và quần áo.

Năm 1925, Horowitz có một tour biểu diễn vòng quanh châu Âu. Rất thành công tại châu Âu, ông có buổi biểu diễn đầu tiên tại Mỹ năm 1928 tại phòng hòa nhạc danh tiếng Carnegie Hall, New York chơi bản Concerto số 1 của Tchaikovsky cùng New York Philharmonic dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Sir Thomas Beecham, người cũng có lần ra mắt đầu tiên tại Mỹ. “Đó là những năm tháng, Olin Downes đã viết trên tờ New York Times, mà kể từ đó, một nghệ sĩ dương cầm thực sự giành được sự khâm phục từ thính giả ở thành phố này”. Và đó cũng đang là thời của Paderewski, Hoffman và Rachmaninov. Khi đang phải cân nhắc về buổi trình diễn thực sự đầu tiên tại Mỹ, ông đến gặp Sergei Rachmaninov. Horowitz đã chơi hai khúc piano ngẫu hứng trên chủ đề bản Concerto số 3 của chính Rachmaninov. Họ nhanh chóng trở thành những người bạn thân và gắn bó cho đến khi nhà soạn nhạc qua đời. Horowitz cũng nhanh chóng có đựơc danh tiếng như một bậc thầy nổi bật.

Năm 1933 ông lần đầu tiên biểu diễn độc tấu với nhạc trưởng Arturo Toscanini, người đã chọn Horowitz để chơi Emperor Concerto trong tour diễn nhạc Beethoven cùng New York Philharmonic. Suốt quá trình chuẩn bị cho buổi biểu diễn, chàng nghệ sĩ đã gặp con gái của Toscanini là Wanda, họ đã làm đám cưới vào tháng 12 tại Milan. Họ có một con gái là Sonia. Sau khi Thế chiến thứ II nổ ra, với việc định cư lâu dài tại New York, đến năm 1944 Horowitz trở thành một công dân Mỹ.

Mệt mỏi cùng kiệt vì những nỗ lực trình diễn và thỉnh thoảng có những bài phê bình không thuận lợi cho lắm, Horowitz đã thôi chơi nhạc, về hưu sớm vào năm 1953. Suốt trong thời gian nghỉ ngơi không biểu diễn, Horowitz tiếp tục có các bản thu âm. Dù cho ông có luôn phủ nhận điều này, Horowitz luôn luôn quan tâm xem mọi người, đặc biệt những người trẻ nghĩ về ông như thế nào. Mà dẫu là có hay không đi chăng nữa, họ vẫn là những gì thân thuộc trong công việc của ông. Những bản ghi âm đặc sắc nhất của Horowitz trong thời gian này là những bản thu các tác phẩm của Alexander Scriabin và Muzio Clementi (nhạc sĩ tưởng chừng như đã bị quên lãng).

Năm 1965, Horowitz quay lại sân khấu tại Carnegie Hall. Sự quay trở lại đó gợi nhắc đến sự hồi sinh của tên tuổi Horowitz, và ông đã chơi một số buổi mỗi mùa diễn cho đến năm 1969 khi ông lại dừng biểu diễn. Sau một quãng thời gian nghỉ ngơi, đến năm 1974 ông bắt đầu biểu diễn lại, dù lúc đó ông đã qua cái tuổi 60 lâu rồi. Dường như suốt thời gian đó, Horowitz chơi nhạc không phải để chiều lòng những nhà phê bình, không phải để chiều lòng công chúng mà vì ông yêu thích nó. Có lẽ đó lần đầu tiên trong đời ông thực sự yêu thích những buổi trình diễn. Các hoạt động tăng đến đỉnh điểm vào tháng 1 năm 1978. Trong buổi kỷ niệm 50 năm cho buổi diễn đầu tiên của mình tại Mỹ, Horiwitz biểu diễn bản Concerto số 3 của Rachmaninov tại Carnegie Hall với New York Phliharmonic dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Eugene Ormandy. Horowitz đã tiếp tục cuộc sống biểu diễn bận rộn dài hơn nữa 4 năm sau đó. Sau đó, mệt mỏi vì những năm dài bận rộn sau buổi kỷ niệm vàng cho 50 năm buổi diễn đầu tiên tại Mỹ, Horowitz dường như đang đi đến một kết thúc buồn chán. Sự suy sụp trong ngón đàn ông chơi đã bị nhiều người chứng kiến nhận ra trong chương trình truyền hình của Horowitz tại Tokyo năm 1983. Buổi biểu diễn đó được Wanda nhắn đến như “một sự ra đi”, có nghĩa là Horowitz không còn chơi được nữa. Giờ đây, có vẻ như sự suy sụp của ông xảy ra như kết quả của đơn thuốc dùng để điều trị chứng muộn phiền.

Sau 2 năm ẩn mình, phục hồi tại nhà với sự hỗ trợ tinh thần từ thư ký riêng là Giuliana Lopes và Wanda, bằng tất cả lòng tin yêu, Horowitz lại có thể thực sự chơi trở lại. Năm 1985, Horowitz làm thế giới choáng váng với sự trở lại bục sân khấu với một tour diễn tạm biệt đưa ông đi vòng quanh thế giới. Chuyến lưu diễn đó được ghi lại trong một cuốn phim tài liệu nhan đề “Vladimir Horowitz: the Last Romantic”.

Năm 1986, Horowitz được trao giải thưởng Huân chương vì Hoà Bình (giải thưởng cao nhất có thể trao tặng cho một công dân Mỹ). Và vào chính năm đó, ông có một hành động vĩ đại trong sự nghiệp của mình: quay trở lại liên bang Nga, lần đầu tiên sau 61 năm. Hàng loạt những buổi biểu diễn của ông đều bán hết vé. Ông nảy nở tình yêu với âm nhạc của Mozart khá muộn trong đời mình và ông đã cho ra đời một bản thu (hình và tiếng) bản Concerto số 23 giọng La trưởng, K.488 của Mozart vào năm 1988 cùng với Carlo Maria Giulini và Milan Teatro alla Scala Orchestra. Buổi biểu diễn cuối cùng trước công chúng của ông là ở Đức vào mùa xuân năm 1987 dù Horowitz vẫn tiếp tục cho ra đời những bản thu âm cho đến ngày trước khi ông qua đời. Vladimir Horowitz mất tại nhà riêng ở New York ngày mùng 5 tháng 11 năm 1989. Ông thọ 86 tuổi. Để đánh dấu ngày sinh lần thứ 100 của Horowitz, trung tâm Lincoln ở New York đã tổ chức một lễ hội phim kéo dài 3 ngày về người nhạc sĩ sinh tại Ukraine này. Một tuyển tập CD mới của Horowitz được phát hành, bao gồm cả một bản thu chưa xuất bản của ông vào năm 1965, trong lần quay lại biểu diễn tại Carnegie Hall sau 12 năm gián đoạn không biểu diễn trước công chúng.

Vladimir Horowitz hiển nhiên đi vào lịch sử như một trong những nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại, nhưng đấy là còn tuỳ vào mỗi người, những người đọc điều này và cho người khác biết ông thực sự là ai. Hàng thế kỷ trôi qua, con người sẽ vẫn cố gắng vươn tới để hoàn thiện những điều vĩ đại, nhưng không gì có thể đến gần được cái cách ma thuật mà Horowitz đã làm cho một bản nhạc trở nên sống động như thế nào. Vladimir Horowitz là sản phẩm độc nhất của một thời đại không còn tìm lại được nữa. Có người đã gọi ông là sự lãng mạn cuối cùng (the last Romantic). Những bản ghi âm của ông, âm nhạc của ông cùng những điều huyền hoặc bao quanh nỗi ám ảnh rằng ông đã làm nên chúng như thế nào… sẽ còn sống mãi. Có thể nói rằng, những gì ông mang lại cho âm nhạc chính những gì cuộc sống đã đem đến cho ông. Ông luôn luôn hoàn toàn tự chủ và thực sự đã tạo được ấn tượng về lối sáng tạo tự nhiên và phong cách âm nhạc thanh thoát. Ông thu âm bản Polonaise giọng La giáng trưởng, Op. 53 của Chopin hơn 6 lần, mà mỗi lần đều có cái gì đó tươi mới và khác biệt giữa chúng. Hơn thế nữa, ông còn là một nhà soạn nhạc. Ông để lại cho chúng ta những tác phẩm chuyển soạn (transcription) của mình như những sáng tác kiểu mẫu, với một số sáng tác sớm, thí dụ như các bản Danse Excentrique (Điệu nhảy kỳ quái), Etude-Fantasie, and Waltz giọng Pha thứ. Dường như, với Horowitz, trong chúng ta luôn có câu hỏi, ông là ai? ông đã làm những gì? ông đã làm thay đổi âm nhạc của thế giới này với cơn bão của những năm 20, làm Rachmaninov choáng váng năm 1941 với màn biểu diễn của ông trong bản Concerto thứ 3, làm chúng ta nhạc nhiên và sợ hãi với việc nghỉ hưu sớm bất thường của ông, làm chúng ta mừng khôn xiết năm 1965 khi ông trở lại đầy vinh quang trong Carnegie Hall, làm chúng ra tự hào năm 1986 vì sự quay trở lại đầy cảm động của mình với đất mẹ Nga, và làm chúng ta khóc ngày 4 tháng 11 năm 1989 khi ông bỏ chúng ta ra đi.

popup

S� l��ng:

T�ng ti�n: